Tứ Diệu Đế Thích Nhất Hạnh là một trong những cách diễn giải về 4 điều nhiệm màu của bài Pháp cốt tủy trong đạo Phật. Qua lăng kính tu tập ba bốn chục năm của Thầy Nhất Hạnh, chúng ta sẽ hiểu thêm về giáo lý nói chung, về bốn sự thật cao quý, thành thiện và mầu nhiệm nói riêng. Và hãy để Học viện doanh nhân CEO Việt Nam – CVG Hồ Chí Minh tóm lược giúp bạn về những chia sẻ của Thầy về Pháp môn Tứ Diệu Đế ngay qua bài viết sau đây.
Bốn sự thật mầu nhiệm
Tứ Diệu Đế Thích Nhất Hạnh trong một buổi thuyết pháp
Thầy Nhất Hạnh giảng giải về bốn sự thật mầu nhiệm theo nhiều cách cắt nghĩa khác nhau. Chẳng hạn như ngày xưa Tứ Diệu Đế được dịch là Tứ Thánh Đế (theo Phương Đông). Bởi theo tiếng Hán Nôm, Đế có nghĩa là sự thật và cũng chính là lời nói của Vua. Lời nói của Vua phải là sự thật nhưng thực tế chưa chắc phải vậy. Do đó, sự thật chính là đối tượng mà các quan lại cần phải tìm tòi sau mỗi lời vua ban.
Hay theo cách hiểu khác từ Phương Tây. Thầy có nhắc đến người Phương Tây hiểu ý nghĩa “Tứ Diệu Đế” theo cụm từ cao quý. Thế nên họ đặt tên cho bản dịch “noble truth”. Và cuốn “Tứ Diệu Đế” được phát hành 1997 có tên Anh ngữ là “The Four Noble Truths”. Cho thấy rằng, con người nên trân trọng về khả năng tìm tòi, bởi càng tìm hiểu sự thật, sự thật lại càng cao quý hơn.
Xem thêm : Thiền sư Thích Nhất Hạnh nói gì về 12 nhân duyên
Sự thật thứ nhất là Dukha – Khổ đế
Khi chia sẻ về sự thật thứ nhất – Khổ đế, Tứ Diệu Đế Thích Nhất Hạnh khẳng định rằng: Khổ đau đang có mặt là một sự thật và không chống lại các sự thật khác. Tuy nhiên, khổ đau còn có thể xuất hiện dưới một trạng thái khác, đó là “sau lưng của sự hạnh phúc”. Có nghĩa là khổ đau đang có mặt ngay khi bạn đang hạnh phúc, chỉ là nó chưa có cơ hội thể hiện bản chất mà thôi.
Phần thứ nhất Khổ đế trong Tứ Diệu Đế
Cũng giống như mặt trăng hay vì sao. Khi trời mây mù, không có nghĩa là trời không có trăng mà do mây đã che mắt. Hay khi trời sáng, không có nghĩa là không có vì sao mà do ánh mặt trời đã che đi hào quang của những vì sao tinh tú. Sự thật thứ nhất xác thực rằng tại giây phút hiện tại ta sống đã có những khổ đau. Nhưng việc này không đồng nghĩa với cách nhìn nhận, cả đời chỉ khổ đau.
Cũng theo góc nhìn của người xưa, Khổ đế toàn miêu tả 8 nỗi khổ lớn nhất của đời người về sinh lão bệnh tử. Và tiệc tu tập theo Pháp môn Tứ Diệu Đế của Đức Phật là cách thoát khỏi những nỗi khổ trên.
Nhưng theo Thầy Nhất Hạnh, biết ơn người xưa là phải học cái hay từ họ và làm cho chúng hay hơn. Bởi vậy, khi con người sinh sống trong thế kỷ 21 này, Khổ đế còn bao hàm thêm nhiều nỗi khổ khác như: Địa cầu đang bị hâm nóng, thời tiết cực đoan đáng sợ, thiên tai hoành hành tàn ác, dịch bệnh bùng phát liên miên… Đây đều là những cách bổ sung cho Khổ đế, để người đời hiểu đầy đủ và rõ ràng hiện thực về “khổ” là như thế nào.
Sự thật thứ hai – Tập đế
Tập đế chính là sự thật thứ hai đi tìm nguyên nhân cho sự thật thứ nhất Khổ đế. Tứ Diệu Đế Thích Nhất Hạnh khuyên rằng, mỗi bản thân chúng ta cần chủ động và đào sâu vào “Khổ đế”. Tốt nhất hãy lập danh sách chi tiết càng rõ ràng cụ thể càng tốt. Vì chính lúc đó, chúng ta mới thấu hiểu nhất bản thân đang cảm nhận khổ đau hay đang sống trong niềm hư ảo của sự hạnh phúc.
Phần thứ hai Tập đế trong Tứ Diệu Đế
Tập đế cũng là một loại con đường truy cầu điểm cuối. Nhưng ở đây, điểm cuối không phải là niềm khao khát được hưởng trọn vẹn hạnh phúc mà điểm cuối là điểm khám phá hết những nỗi khổ đau. Hay nói cách khác, Tập đế là con đường đưa đến Khổ đế và Tập đế là nhân – Khổ đế là quả.
Sự thật thứ ba là – Diệt đế
Nếu sự thật thứ hai khiến nhiều người cảm thấy bể khổ là triền miên. Thì đến sự thật thứ ba – Diệt đế, được Thầy Nhất Hạnh nhắc đến như một nốt nhạc lạc quan và trầm hùng của Tứ Diệu Đế Thích Nhất Hạnh.
Phần thứ ba Diệt đế trong Tứ Diệu Đế
Khi diệt khổ cũng túc là chấm dứt nỗi khổ. Đồng nghĩa với việc cái khác được sanh ra ngay sau khi Tập đế. Không đâu khác, lạc sanh chính là “hạnh phúc” và cũng là khởi đầu cho con đường an vui về sau. Hay theo thuyết kinh Chuyển Pháp Luân, Đức Phật gọi đó là vô minh diệt, minh sinh. Ngay khi vô minh chấm dứt, sự sáng suốt tự khắc phát sinh.
Vì vậy, Thầy Nhất Hạnh cũng nhấn mạnh rằng, hạnh phúc hay không là chuyện mà chính bản thân mỗi người muốn có nó hay không. Chúng ta là người tu, có ý chí tu thì khổ đau cũng thành hạnh phúc.
Sự thật thứ tư là – Đạo đế
Đạo là đường và cũng là phương pháp tu tập, dẫn dắt chúng ta thoát khỏi u mê và khổ đau. Đạo đế và Diệt đế là một cặp nhân quả, ở đó, Đạo đế là nhân và Diệt đế là quả. Nếu chỉ có 1 trong hai thì không thể thoát khỏi con đường diệt khổ. Cũng như, bản thân chỉ thấy được Đạo đế khi bản thân thấu được Tập đế.
Phần thứ tư Đạo đế trong Tứ Diệu Đế
Và, nếu Tập đế là con đường tà đạo, đưa con người tới bến bờ khổ đau. Đạo đế sẽ là con đường chính đạo, đưa con người cập bến hạnh phúc.
Tổng kết lại theo cách giảng giải Tứ Diệu Đế Thích Nhất Hạnh: Không có khổ, không có tập, không có diệt và không có đạo. Tất cả 4 sự thật này đều liên kết với nhau tạo thành 2 cặp nhân quả và hai con đường diệt khổ, hướng đến hạnh phúc.
Phần kết của buổi Pháp thoại của Sư ông Làng Mai Thích Nhất Hạnh về Tứ Diệu Đế. Khi có người hỏi Thầy, liệu Thầy đã hiểu Tứ Diệu Đế chưa. Thầy đáp rằng: Thầy sẵn sàng buông bỏ cái hiểu của bản thân năm nay để đổi lấy cái hiểu sâu hơn về Tứ Diệu Đế của sang năm.
Kết luận
Học viện doanh nhân CEO – CVG Hồ Chí Minh hy vọng qua bài viết này. Bạn đọc sẽ hiểu thêm về góc diễn giải mới về 4 chân lý Tứ Diệu Đế Thích Nhất Hạnh trong Pháp thoại của Sư ông Làng Mai. Cũng như hiểu thêm về con đường Bát chánh đạo, dẫn dắt ta thoát khỏi con đường khổ ải trầm luân, bước lên con đường dẫn tới hạnh phúc.
Đồng thời, bạn có thể tham gia khóa học Chuyển hóa tâm thức của chúng tôi. Khóa học sẽ giúp bạn cân bằng cảm xúc, lấy lại thăng bằng trong cuộc sống để đạt được những thành tựu mong muốn.
XEM THÊM:
- Học Viện CEO – Nơi cung cấp khóa học Chuyển hóa tâm thức chất lượng
- Khóa học Chuyển hóa tâm thức tại Học viện CEO Việt Nam
Vui lòng liên hệ đến Hotline 0842424466 để được chuyên viên tư vấn giải đáp mọi thắc mắc và đăng ký khóa học phù hợp nhất. Chúng tôi rất hân hạnh được hỗ trợ quý học viên!
HỌC VIỆN DOANH NHÂN CEO VIỆT NAM – CVG HỒ CHÍ MINH
Trụ sở: Tòa nhà Work Labs – Số 6 Võ Văn Kiệt, P.Nguyễn Thái Bình, Q.1, TP.HCM
Hotline: (+84) 08 4242 4466
Email: cskh@ceohcm.edu.vn